Jamalabad Caravanserai

Jamalabad Caravanserai

Jamalabad Caravanserai

Iranian caravanserais were guest houses where caravans used to rest during their trade journeys. The travelers usually had a short stop in these caravanserais - one or a few nights - which were considered a place for cultural and economic exchanges, and sometimes during these short stops, different caravans engaged in trade with each other. The size and structure of Iranian caravanserais differed according to their geographical location and importance. The Iranian caravanserais in different provinces of Iran can be described as locations for the coexistence of man and nature and the formation of the best way of using facilities to provide services to travelers.

Jamalabad Caravanserai of Mianeh is one of the Iranian caravansaries located in the northwest of Iran, in the province of East Azarbaijan. This caravanserai is known as “Jamalabad” because of being near a village with the same name. The geographical location of Jamalabad Caravanserai had made it a strategic position for the passengers who traveled from Europe to Iran. Because of this geographical location, many European tourists had stopped at this caravanserai when entering Iran and have mentioned it in their travelogues.

History and Features of Jamalabad Caravanserai

The construction of Jamalabad Caravanserai dates back to the Ilkhanate era (1256 to 1356 AD). According to some evidence, this building was probably used as a Chapar Khaneh (a place for providing postal services) in the 14th century AD (8th century AH). During the Safavid era (16th and 17th centuries AD), the Iranian caravanserais were renovated with the aim of creating security on the roads and boosting trade.

According to a stone inscription located above the entrance gate of the caravanserai, Jamalabad Caravanserai was renovated on the order of Shah Abbas II (reigned from 1642 to 1662 AD) in 1065 AH (1655 AD). Using of this caravanserai as a resting place for travelers continued until the beginning of the Pahlavi era (1930s AD). At that time, the road that connected Tabriz to Tehran passed near the caravanserai. Later on, however, a new road was built on another route, and with the construction of this new road the old one was abandoned, and Jamalabad Caravanserai was also deserted. It was in the 2000s AD, that this caravanserai was once again renovated and restored to its present form.

Jamalabad Caravanserai was built with four porches. In this architectural style, a large central courtyard was surrounded by rooms that were used by travelers. The rooms were also connected to the courtyard through a covered area called the porch. The porch was a place for the caravans to rest and sometimes to trade their goods. This caravanserai has an area of 2,852 square meters, and from this point of view, it is considered one of the largest caravanserais in the northwestern region of Iran. Four circular towers are located on four sides of the caravanserai. In addition to strengthening the building, these towers were a place for guarding and lighting fires at night to guide caravans.

Jamalabad as Described by Foreign Tourists

In his travelogue, Jean Chardin, a French traveler, attributed the construction of the building to the year 733 AH (1332 AD) and mentioned a person named Ghiyathuddin Mohammad (the minister of the Mongol ruler, Sultan Abusa’id) as its founder. Chardin traveled to Istanbul and then Tabriz in 1665 and continued his journey from Qazvin to Qom and Kashan. Chardin stayed in Isfahan for 18 months and finally left Iran by sea by going to Bandar Abbas. He traveled to Iran two more times during his lifetime.

Giovanni Francesco Gemelli Carreri, an Italian traveler, visited Jamalabad Caravanserai in 1694. He has described this caravanserai as a large building with dimensions of 50 x 60 meters. Jean-Baptiste Tavernier was another famous French tourist who traveled to Iran six times during his lifetime. On his last trip in 1663 AD, he visied the Jamalabad caravanserai and wrote about it in his travelogue.

Maurice Dukotzbue, a German traveler, went to Tabriz in 1234 AH (1819 AD) during the period of Fath Ali Shah Qajar (reigned from 1797 to 1834 AD) and visited Jamalabad Caravanserai on his way. He has stated that the age of the caravanserai at that time was 520 years.

Jamalabad Caravanserai was inscribed on the list of Iran’s national heritage in the year in 2002. In 2023, the names of 54 Iranian caravanserais were also inscribed on the UNESCO World Heritage List, one of which is Jamalabad Caravanserai of Mianeh.

 

 

Iranian caravanserais were guest houses where caravans used to rest during their trade journeys. The travelers usually had a short stop in these caravanserais - one or a few nights - which were considered a place for cultural and economic exchanges, and sometimes during these short stops, different caravans engaged in trade with each other.

کاروانسرای جمال‌آباد میانه یکی از کاروانسراهای ایرانی است که در شمال غرب ایران، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کاروانسرا به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی روستایی به همین نام، به «جمال‌آباد» مشهور شده است. موقعیت جغرافیایی کاروانسرای جمال آباد در مسیر عزیمت مسافران از اروپا به ایران، جایگاهی راهبردی به آن بخشیده است. به خاطر همین موقعیت جغرافیایی، سیاحان اروپایی زیادی هنگام ورود به ایران، در این کاروانسرا توقف کرده و درباره آن گزارشی نوشته‌اند.

تاریخچه و ویژگی‌های کاروانسرای جمال‌آباد

ساخت کاروانسرای جمال‌آباد به دوره ایلخانی (1256 تا 1356 میلادی) باز می‌گردد. بر اساس برخی شواهد، احتمالا این بنا در قرن چهاردهم میلادی (هشتم هجری قمری) به عنوان چاپارخانه مورد استفاده بوده است. در دوره صفویه (قرن شانزدهم و هفدهم میلادی) بازسازی و تاسیس کاروانسراها با هدف ایجاد امنیت در راه‌ها و رونق بخشیدن به تجارت مورد توجه قرار گرفت. در همین دوره، شاه عباس دوم (سلطنت از 1642 تا 1662 میلادی) کاروانسرای جمال‌آباد را مرمت کرد. کتیبه‌ای سنگی بر بالای دروازه ورودی کاروانسرا دیده می‌شود که تاریخ این مرمت را 1065 هجری قمری (1655 میلادی) عنوان کرده است. استفاده از این کاروانسرا به عنوان محل استراحت مسافران تا اوایل دوره پهلوی (دهه 1930 میلادی) ادامه داشت. در آن زمان جاده تبریز به تهران از نزدیک کاروانسرا عبور می‌کرد. بعدها جاده‌ای جدید از مسیری دیگر احداث شد و با متروک شدن این مسیر، کاروانسرا نیز مورد بی‌توجه قرار گرفت. در دهه 2000 میلادی (1390 خورشیدی) بنا مجددا مورد مرمت قرار گرفت و به شکل امروزی بازسازی شد.
کاروانسرای جمال‌آباد به شیوه چهار ایوانی ساخته شده است. در این شیوه معماری یک حیاط مرکزی بزرگ به وسیله اتاق‌هایی که محل سکونت مسافران است، احاطه می‌شود. اتاق‌ها نیز با یک محوطه سرپوشیده به نام ایوان به حیاط متصل می‌شوند. ایوان محلی برای استراحت کاروانیان و گاهی عرضه امتعه آنان بود. این کاروانسرا دو هزار و 852 متر مربع وسعت دارد و از این نظر، یکی از کاروانسراهای بزرگ منطقه شمال غرب ایران محسوب می‌شود. چهار برج مدور در چهار طرف کاروانسرا واقع شده است. این برج‌ها علاوه بر استحکام بخشیدن به بنا، محلی برای نگهبانی و روشن کردن آتش در شب‌ها برای راهنمایی کاروانیان بود.

کاروانسرای جمال‌آباد به روایت سیاحان خارجی

ژان شاردن، جهانگرد فرانسوی، در سفرنامه خود احداث بنا را به سال 733 هجری قمری (1332 میلادی) نسبت داده و از فردی به نام غیاث‌الدین محمد (وزیر سلطان ابوسعید مغول) به عنوان بانی آن نام برده است. شاردن در سال 1665 میلادی به استانبول و سپس تبریز سفر کرد و مسیر خود را از قروین به قم و کاشان ادامه داد. شاردن 18 ماه در اصفهان اقامت گزید و نهایتا با رفتن به بندرعباس، از مسیر دریایی ایران را ترک کرد. وی تا پایان عمرش دو بار دیگر به ایران سفر کرد.
جووانی فرانچسکو جملی کارری، جهانگرد ایتالیایی در سال 1694 میلادی از کاروانسرای جمال‌آباد دیدن کرد. وی این کاروانسرا را بنایی بزرگ توصیف و ابعاد آن را 50 در 60 متر عنوان کرده است. ژان باتیست تاورنیه یکی از سیاحان مشهور فرانسوی است که در طول حیات خود شش بار به ایران سفر کرد. وی در آخرین سفر خود در سال 1663 میلادی کاروانسرای جمال‌آباد را مشاهده کرد و درباره آن مطالبی نوشت.
موریس دوکوتزبوئه نیز یک آلمانی بود که در دوره فتحعلی‌‌شاه قاجار (سلطنت از 1797 تا 1834 میلادی)، در سال 1234 هجری قمری (1819 میلادی) به تبریز رفت و در مسیر خود از کارونسرای جمال‌آباد بازدید کرد. وی قدمت کاروانسرا را در آن زمان، 520 سال عنوان کرده است.

ثبت ملی و جهانی کاروانسرای جمال‌آباد

کاروانسرای جمال‌آباد در سال 2002 میلادی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. در سال 2023 نام 54 باب از کاروانسراهای ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید که کاروانسرای جمال‌آباد یکی از آن‌ها بود.
Name Jamalabad Caravanserai
Country Iran
StateEast Azerbaijan
CityMiyaneh
TypeHistorical
Unesco
Enter your text and push Enter

Font size change:

Change word spacing:

Change line height:

Change mouse type: